Kyudo, hay Cung đạo, là một môn võ thuật truyền thống độc đáo của Nhật Bản. Dù thường được so sánh với bắn cung, nhưng Kyudo vượt xa một môn thể thao đơn thuần và mang trong mình một yếu tố tâm linh quan trọng. Đây là một trong những môn võ thuật ít được biết đến, nhưng lại có khả năng thu hút sự quan tâm từ cả học sinh và người lớn.

Kyudo đã phát triển và hình thành qua nhiều thế kỷ, được ảnh hưởng bởi các chiến binh samurai và tu sĩ thiền. Từ những nguồn gốc lịch sử này, Kyudo đã trở thành một nghệ thuật kết hợp phong thái, kỹ năng và tâm trí. Không chỉ đơn thuần là việc nắm cung và bắn tới mục tiêu, Kyudo còn đòi hỏi sự tập trung tuyệt đối, kiên nhẫn và cân bằng tâm hồn。

Một điểm đặc biệt của Kyudo là tính tinh thần và tâm linh cao cả mà nó mang lại. Qua mỗi cử chỉ chậm rãi, việc thả mũi tên đi và sự tiếp xúc với cung, người tập Kyudo có thể khám phá sâu hơn về bản thân, tìm kiếm sự hoà hợp với tự nhiên và truyền tải cảm xúc thông qua mỗi mũi tên.

Trên hành trình khám phá Kyudo tại bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu sâu hơn về nguồn gốc, triết lý và ý nghĩa sâu xa mà nghệ thuật này mang lại. Hãy chuẩn bị tinh thần để bước vào thế giới đầy thăng hoa của Kyudo, nơi phong thái, kỹ năng và tâm linh hòa quyện thành một..

Kyudo là gì?

Kyudo là một nghệ thuật cung thủ truyền thống của Nhật Bản. Tên “Kyudo” bắt nguồn từ hai chữ “kyu” (cung) và “do” (con đường), có nghĩa là “con đường của cung”. Kyudo không chỉ là một môn thể thao, mà còn được coi là một hình thức của võ thuật và một phương pháp tu tập tinh thần.

Trong Kyudo, cung thủ nhắm vào mục tiêu với sự tập trung tuyệt đối và đạt đến trạng thái tâm linh hoàn hảo. Ngoài việc rèn luyện kỹ thuật cung và bắn tới mục tiêu, Kyudo còn đặc trưng bởi sự chú trọng đến các yếu tố tinh thần như kiên nhẫn, tĩnh lặng, và sự cân bằng tâm hồn. Mục đích cuối cùng của Kyudo không chỉ đơn thuần là đạt điểm cao mà còn là truyền tải cảm xúc và thể hiện sự hoà hợp giữa con người và thiên nhiên.

Lịch sử của Kyudo

Kyudo có một lịch sử lâu đời và phát triển từ hoạt động bắn cung của các thợ săn trên khắp thế giới trong hàng thế kỷ. Mặc dù bắn cung ban đầu có thể có nguồn gốc từ nhu cầu thực tiễn, nhưng Kyudo đã trở thành một môn nghệ thuật độc đáo kết hợp giữa kỹ thuật và tâm linh. Có những bằng chứng cho thấy các hiện vật liên quan đến bắn cung tại Nhật Bản xuất hiện từ thời kỳ Yayoi (300 TCN – 300 SCN). Trong những tài liệu từ thời kỳ đồ đá muộn ở Nhật Bản, có mô tả vị trí đặc biệt của phần tay nắm (gọi là nigiri) ở đầu dưới của những chiếc cung lớn hơn, phản ánh sự tồn tại của các thiết kế theo truyền thống Nhật Bản.

• Trong thời kỳ phong kiến của Nhật Bản (1185-1600), việc luyện tập bắn cung cùng với kiếm thuật là một phần quan trọng trong đào tạo của các tầng lớp samurai. Mặc dù kiếm thuật nhận được sự chú trọng hơn, bắn cung (được gọi là “kyujutsu” trong thời đó) được xem là một kỹ năng cần thiết để trở thành một chiến binh samurai đích thực. Bắn cung thường được kết hợp với cưỡi ngựa trong các trận đánh. Bộ môn này yêu cầu nhiều kỹ năng và nhiều trường bắn cung đã được thành lập để giảng dạy bắn cung theo nhiều phong cách khác nhau. Trong thế kỷ 15, một nhà nghiên cứu bắn cung tên là Heki Danjo Masatsugu đã phát triển phương pháp “hi, kan, chu” (bay, xuyên qua, trung tâm). Phương pháp này đã mang đến một sự thay đổi to lớn trong cách giảng dạy và thực hành bắn cung. Vào thế kỷ 16, mặc dù súng hỏa mai đã xuất hiện và được sử dụng trong các trận chiến, bắn cung vẫn giữ vị trí quan trọng trong nền văn hóa samurai và có sự tôn trọng tâm linh đối với những người theo đạo Phật thiền. Những nhà sư đóng vai trò giáo viên đã phát triển Kyudo, tập trung nhiều hơn vào triết lý và khía cạnh tinh thần của môn phái này.
• Trong thời kỳ Minh Trị, sau khi các samurai mất đi quyền lực thì mức độ phổ biến của Kyudo đã giảm dần. Tuy nhiên, một nhóm các võ sư Kyudo tận tâm đã hợp sức để bảo tồn môn phái này. Liên đoàn Kyudo toàn Nhật Bản được thành lập vào năm 1949, đánh dấu sự tái lập và phát triển chính thức của Kyudo. Từ đó, Kyudo đã lan rộng trên toàn thế giới và thu hút hàng nghìn người hâm mộ và học viên thực hành. Môn phái này không chỉ đơn thuần là một hình thức thể dục mà còn là một con đường để rèn luyện tâm hồn và truyền thống văn hóa của Nhật Bản. Các tập đoàn Kyudo quốc gia và quốc tế đã tổ chức các cuộc thi, sự kiện và khóa huấn luyện để khuyến khích sự phát triển và giao lưu giữa các học viên Kyudo trên khắp thế giới.

Triết lý của Kyudo

Triết lý của Kyudo không chỉ giới hạn trong việc rèn luyện kỹ thuật bắn cung, mà còn mang đến một quan niệm về cuộc sống và nhân sinh. Kyudo được coi là một hình thức rèn luyện tâm linh và tư duy, nơi mà những nguyên tắc đạo đức và triết lý trở thành một phần của cuộc sống hàng ngày.

Một trong những mục tiêu chính của Kyudo là đạt được “shin-zen-bi” – chân (đúng), thiện (tốt), mỹ (đẹp). Điều này đòi hỏi sự chính xác trong việc bắn cung, phong thái tốt và ý thức đạo đức của người luyện tập. “Shin” đề cập đến niềm tin rằng bắn cung phải được thực hiện với sự thành thật và không gian dối. Sự thành thật này được đo lường bằng cách đạt được sự thanh thản trong việc bắn cung, âm thanh của dây cung khi mũi tên được bắn ra và độ chính xác khi đạt được mục tiêu. Triết lý thiền cũng là một yếu tố quan trọng trong Kyudo, tập trung vào đạo đức và tình tịnh của người luyện tập. Việc sử dụng lễ nghi và không đối đầu giúp duy trì sự bình tĩnh và sự tập trung, tìm kiếm sự thanh thản thông qua sự tập trung và niềm tin vào quá trình bắn cung. Yếu tố thứ ba là “bi”, được tìm thấy trong “shin-zen-bi”, thể hiện sự trang nghiêm và hài hòa, tạo nên vẻ đẹp đích thực của Kyudo.

Triết lý của Kyudo không chỉ áp dụng trong quá trình luyện tập bắn cung, mà còn ám ảnh và mở rộng vào cuộc sống hàng ngày của người luyện tập. Các nguyên tắc của Kyudo, như sự thành thật, tập trung, bình tĩnh và tôn trọng, được khuyến khích và áp dụng trong mọi tình huống, không chỉ khi đứng trước cung và mũi tên. Kyudoka được khuyến khích áp dụng những giá trị này để tạo ra một cuộc sống hài hòa, đúng đắn và tinh thần. Kyudo không chỉ là một môn võ thuật vật lý, mà còn là một con đường để rèn luyện và phát triển cả về thể chất và tinh thần.

Triết lý của Kyudo đã giúp nó trở thành một môn phái độc đáo và đáng quý, không chỉ ở Nhật Bản mà trên toàn thế giới. Sự kết hợp giữa kỹ thuật bắn cung, triết lý đạo đức và tư duy thiền đã tạo nên một môn võ thuật đặc biệt, mang đến sự hài lòng và sự trọn vẹn cho người luyện tập.

Kỹ thuật trong Kyudo

Tất cả các cung thủ kyūdō đều cầm cung bằng tay trái và kéo dây cung bằng tay phải, để tất cả các cung thủ đối mặt với vị trí cao hơn (kamiza; 上座) khi bắn.

Các cung thủ kyūdō kéo cung sao cho tay kéo nằm phía sau tai. Nếu thực hiện không đúng cách, khi thả dây, dây có thể đập vào tai hoặc mặt bên của cung thủ.

Kết quả từ kỹ thuật thả phát, cung sẽ (đối với một cung thủ có kỹ năng) quay trong tay sao cho dây dừng phía trước cánh tay ngoài của cung thủ. Hành động này, gọi là yugaeri (弓返り), là sự kết hợp giữa kỹ thuật và sự hoạt động tự nhiên của cung. Điều này là độc đáo trong kyūdō.

Kỹ thuật trong kyūdō được thực hiện theo quy định kỹ lưỡng trong sách hướng dẫn kyūdō gọi là Kyūdō Kyohon. Đây là một số bước và chi tiết quan trọng trong kỹ thuật kyūdō:

1. Ashibumi (足踏み): Đặt chân. Cung thủ bước vào vị trí bắn (shai) và đối diện với kamiza (vị trí cao nhất), sao cho mặt bên trái của cung thủ hướng về mục tiêu. Chân cung thủ được đặt với góc 60 độ so với nhau, tạo thành một “V” để đảm bảo cân bằng đều cho cả hai chân.
2. Dōzukuri (胴造り): Tạo dáng cơ thể. Cung thủ thẳng lưng và duỗi thẳng từ vai đến chân để đảm bảo sự cân bằng và tránh dây cung đập vào mặt khi bắn.
3. Yugamae (弓構え): Chuẩn bị cung. Yugamae bao gồm ba giai đoạn:
4. • Torikake (取り掛け): Cầm dây cung bằng tay phải.
   • Tenouchi (手の内): Tay trái được đặt trên cán cung để chuẩn bị cho việc bắn.
   • Monomi (物見): Cung thủ quay đầu nhìn mục tiêu.
5. Uchiokoshi (打起し): Nâng cung. Cung thủ nâng cung lên trên đầu để chuẩn bị cho quá trình kéo.
6. Hikiwake (引分け): Kéo cung ra. Cung thủ bắt đầu hạ cung xuống và đẩy cung bằng tay trái, đồng thời kéo dây bằng tay phải.
7. • Daisan (大三): “Ba lớn.” Đây là điểm giữa trong quá trình kéo cung.
8. Kai (会): Kéo đến mức tối đa. Cung thủ tiếp tục di chuyển, kéo cung đến độ căng cần thiết, với mũi tên đặt hơi dưới xương gò má hoặc ngang với miệng. Mũi tên hướng dọc theo đường được thiết lập trong ashibumi.

• • Tsumeai (詰合い): Xây dựng các đường thẳng dọc và ngang của cơ thể để đảm bảo đúng tư thế và sự cân bằng.
  • Nobiai (伸合い): Kết hợp các phần mở rộng của cơ thể để duy trì độ căng cung.

7. Hanare (離れ): Thả. Kỹ thuật này dẫn đến việc thả dây từ tay phải và cánh tay phải duỗi phía sau cung thủ.
8. Zanshin (残心): “Cơ thể hoặc tâm trí còn lại” hoặc “tiếp tục phát bắn”. Cung thủ ở lại trong tư thế đã đạt được sau khi thả dây, duy trì tình trạng tập trung để chuẩn bị cho các phát bắn tiếp theo.

• • Yudaoshi (弓倒し): Hạ cung xuống.

Mặc dù các trường phái khác nhau trong kyūdō cũng tuân theo hassetsu, có thể có sự khác biệt về tên gọi và thực hiện chi tiết của các bước.

Những cấp bậc, danh hiệu của Kyudo

Trong Kyudo, tồn tại một hệ thống cấp bậc và danh hiệu được quản lý một cách nghiêm ngặt, tương tự như các môn võ thuật khác. Hệ thống này đánh giá cả cấp độ mới bắt đầu và cấp độ cao của các xạ thủ, thể hiện trình độ và thành tựu của họ trong môn thể thao này.

Dan và Kyu: Các cấp độ của Kyudo

Trong Kyudo, có hai hệ thống cấp độ chính để đánh giá trình độ của người chơi: Dan và Kyu. Hệ thống này phản ánh sự phân cấp và thường được trao giải qua các kỳ thi hoặc dựa trên đánh giá của huấn luyện viên. Hệ thống Kyu thường được sử dụng trong câu lạc bộ trường học tại Nhật Bản, trong khi hệ thống Dan thường áp dụng cho người lớn. Đối với Kyudo, không có đai hoặc huy hiệu để biểu thị cấp độ.

Người mới bắt đầu Kyudo sẽ bắt đầu ở cấp độ 5 Kyu và tiến dần qua 4 Kyu, 3 Kyu, 2 Kyu và cuối cùng là 1 Kyu. Các cấp Kyu này đánh giá sự chính xác trong hình thức và các phong cách chuyển động. Khi đạt được cấp độ 1 Kyu, người chơi sẽ tiến vào hệ thống cấp độ Dan.

Hệ thống cấp độ Dan bắt đầu với Shodan (Dan thứ nhất) và tiếp tục qua mười giai đoạn Dan. Các cấp độ Dan đánh giá sự hoàn hảo của kỹ thuật bắn và đặc biệt chú trọng đến yếu tố tinh thần trong Kyudo. Người chơi sẽ được đánh giá về sự tập trung và sự kiên nhẫn, cùng với việc thể hiện kỹ năng bắn cung đúng kỹ thuật.

Qua việc leo lên các cấp độ Dan và Kyu, người chơi Kyudo không chỉ thể hiện sự tiến bộ kỹ thuật mà còn phát triển cả mặt tinh thần trong nghệ thuật này. Hệ thống cấp độ này giúp tạo ra một sự phân cấp rõ ràng và mục tiêu cho người chơi Kyudo, đồng thời thúc đẩy sự nỗ lực và đam mê trong quá trình học tập và rèn luyện.

Danh hiệu trong Kyudo

• Trong quá trình tiến bộ qua các cấp độ Kyu và Dan, các xạ thủ Kyudo có thể hướng đến một danh hiệu quan trọng được gọi là shogo. Những danh hiệu này được trao cho những người đã đạt được thành tựu đáng kể trong môn Kyudo và có ba cấp độ khác nhau. Renshi là cấp độ đầu tiên, yêu cầu xạ thủ có sự vững vàng và kỹ năng ở cấp độ go-dan (5 đẳng) trở lên, cùng khả năng giảng dạy tốt. Người được trao danh hiệu Renshi sẽ có khả năng hướng dẫn và tham gia giảng dạy Kyudo.
• Danh hiệu shogo không chỉ phản ánh thành tựu và trình độ của xạ thủ, mà còn thể hiện sự cam kết và sự đóng góp trong sự phát triển của Kyudo. Những người đạt được danh hiệu này được coi là những hình mẫu và những người lãnh đạo trong cộng đồng Kyudo.
• Danh hiệu tiếp theo là Kyoshi, có nghĩa là giáo viên. Những người mang danh hiệu này phải có khả năng đánh giá, kiến thức chuyên môn, nghiên cứu và kỹ năng tu luyện để có thể đảm nhận trách nhiệm lãnh đạo trong Kyudo. Trước khi được trao danh hiệu Kyoshi, họ cũng phải đạt được danh hiệu Renshi, chứng tỏ sự tiến bộ và đáng tin cậy trong việc giảng dạy.
• Danh hiệu cao nhất là Hanshi, có nghĩa là chuyên gia. Danh hiệu này yêu cầu mức độ cao nhất về phẩm chất nhân văn, đạo đức và sự sáng suốt. Những người được trao danh hiệu Hanshi phải có danh hiệu Kyoshi và được công nhận là những người có đóng góp lớn cho Kyudo và có khả năng thực hiện các khía cạnh chủ chốt của nghệ thuật này.

Dụng cụ cần thiết cho Kyudo

Dụng cụ cần thiết cho Kyudo không quá phức tạp, nhưng chất lượng và kỹ năng sử dụng của người luyện tập là yếu tố quan trọng nhất. Mặc dù có sự phổ biến ngày càng tăng của các dụng cụ hiện đại thay thế, việc sử dụng các thiết bị truyền thống vẫn được ưa chuộng trong Kyudo.

Yumi (Cánh cung)

Đây là dụng cụ chính trong Kyudo. Yumi có hình dạng dài và cong, thường được làm từ gỗ cây tầng hoặc tre. Yumi được chia thành ba phần: hana (đầu cung), monomi (phần cong giữa) và tsuru (dây cung)

Cung trong Kyudo của Nhật Bản nổi tiếng với vẻ đẹp thanh lịch và kích thước dài, tạo ra một sự khác biệt rõ ràng so với cung phương Tây. Mỗi cây cung có chiều dài trung bình khoảng 2m, vượt qua chiều cao của người bắn cung. Điều này đặc biệt phân biệt cung Nhật Bản với những cung ngắn hơn và mạnh hơn trong truyền thống phương Tây. Sự khác biệt này là một trong những điểm nhấn quan trọng của Kyudo, nhấn mạnh tính nghệ thuật và sự tinh tế hơn là mục đích thực tiễn trong săn bắn. Hành động phóng mũi tên, gọi là “hassha”, mang theo nét đẹp và độ chính xác.

Yumi thường được chế tạo từ tre và sử dụng keo tự nhiên gọi là “nibe”. Tuy nhiên, các loại cung tự nhiên này rất nhạy cảm với nhiệt độ và độ ẩm. Do đó, cần phải chăm sóc cẩn thận cho cây cung, đặc biệt là trong môi trường mưa và mùa hè ẩm ướt của Nhật Bản. Vì lý do này, cung làm bằng chất liệu tổng hợp đang dần trở nên phổ biến hơn, để giảm thiểu ảnh hưởng của môi trường.

Cung có kích thước dài hơn được gọi là “chokyu”, và phần tay nắm của cây cung, thường nằm ở phần dưới, được gọi là “nigiri”. Người ta thường đo “yazuka”, để xác định chiều cao của cây cung, chiều dài của yazuka thường bằng một nửa chiều cao của người bắn cung. Dây cung, được gọi là “tsuru”, cũng cần được chăm sóc đặc biệt. Dây cung được chế tạo bằng sợi vải dệt và có lớp nhựa bên ngoài để gia tăng độ bền sau khi sử dụng.

Ya (Mũi tên)

Mũi tên đóng vai trò quan trọng trong môn Kyudo và chúng được làm thủ công từ tre và thẳng bằng tay. Nếu mũi tên bị cong, người thợ có thể sử dụng nhiệt để làm thẳng chúng. Quá trình tạo ra mũi tên đòi hỏi sự khéo léo và được coi là một nghệ thuật riêng biệt. Truyền thống Kyudo sử dụng hane, hay còn được gọi là fletchings (lông mũi tên), được làm từ lông diều hâu hoặc lông đại bàng, những loài chim săn mồi hàng đầu. Tuy nhiên, vì các loài chim này đang bị bảo vệ, nên người ta phải sử dụng các loại lông khác để thay thế.

Có hai dạng chính của mũi tên dựa trên loại lông vũ. Loại haya (hay còn được gọi là “bắn trước”) có phần lông quay theo chiều kim đồng hồ khi được phóng đi, trong khi loại otoya (hay còn được gọi là “bắn sau”) có phần lông quay ngược chiều kim đồng hồ. Do Kyudo là một nghệ thuật và không dùng cho mục đích săn bắn hoặc thể thao, mũi tên thường được trang bị một nắp kim loại để bảo vệ trong quá trình sử dụng. Chiều dài của mũi tên được xác định bằng cách tính yatsuka của người bắn cung cộng thêm khoảng 6-10cm. Khi phóng ra mũi tên, được gọi là hassha, đó là thời điểm mà sự tập trung hoàn toàn của người bắn cung được yêu cầu.

Mũi tên không chỉ đóng vai trò công cụ trong Kyudo mà còn mang giá trị nghệ thuật và tâm linh. Chúng đại diện cho sự cân bằng, sự tinh tế và khéo léo của người bắn cung. Quá trình chế tạo mũi tên và việc lựa chọn các vật liệu phù hợp cho chúng cũng là một phần quan trọng của nghệ thuật Kyudo..

Fudeko, Giriko và Tsurumaki (Các phụ kiện đi kèm)

Fudeko, Giriko và Tsurumaki là những món phụ kiện quan trọng và thường được sử dụng trong Kyudo. Những phụ kiện này mang tính tiện lợi và giúp cho việc thực hành Kyudo trở nên thuận lợi hơn.

• Fudeko là một loại bột được làm từ than vỏ trấu. Người chơi Kyudo thường bôi lên tay một lượng nhỏ fudeko để thấm hút mồ hôi. Việc này giúp tăng cường độ bám và khả năng xoay cung một cách dễ dàng mà không làm hư hại cho cung. Fudeko cũng giúp ngăn chặn tình trạng trượt tay trong quá trình bắn và đảm bảo sự ổn định khi nắm cung.
• Giriko là một loại bột nhựa thông thường được sử dụng trong Kyudo. Người chơi thường áp dụng một lượng nhỏ giriko lên ngón tay cái và ngón trỏ để tăng độ bám và đảm bảo sự ổn định khi bắn cung. Giriko giúp ngăn chặn tình trạng mất kiểm soát và đảm bảo sự chính xác trong quá trình bắn cung.
• Tsurumaki là một món phụ kiện nhỏ dùng để cuộn dây cung dự phòng. Thường được làm bằng tre đan và có dây đeo bằng da, tsurumaki giúp giữ cho dây cung được gọn gàng và tránh bị rối khi không sử dụng. Tsurumaki có thể được gắn vào dây đeo và mang theo bên mình để sử dụng khi cần thiết.

Để giữ cho các món phụ kiện này được bảo quản an toàn và tiện lợi, người chơi thường có các hộp đựng riêng gọi là giriko-ire và fudeko-ire. Những hộp này thường được làm bằng gạc hoặc sừng và có thể gắn vào dây đeo để dễ dàng mang theo. Việc sắp xếp và bảo quản phụ kiện Kyudo trong những hộp đựng đặc biệt này giúp người chơi duy trì sự gọn gàng và tiện lợi trong quá trình luyện tập và thi đấu.

Fudeko, Giriko và Tsurumaki không chỉ là các món phụ kiện hữu ích trong Kyudo mà còn có giá trị tâm linh và mang lại sự tự tin cho người chơi. Việc chăm chỉ sử dụng và bảo quản những phụ kiện này là một phần quan trọng trong việc thực hiện môn nghệ thuật truyền thống này.

Trang phục dùng trong Kyudo

Trang phục đóng vai trò quan trọng trong Kyudo, giúp người chơi thể hiện tính chuyên nghiệp và nghiêm túc trong quá trình luyện tập và thi đấu. Trong các cuộc thi hoặc sự kiện Kyudo, người tham gia sẽ mặc trang phục truyền thống gọi là “wafuku”, tương tự như kimono. Trong khi đó, khi luyện tập, người ta sẽ mặc “kyudogi”. Cả hai loại trang phục này đều có đặc điểm riêng và tuân theo các quy tắc nghiêm ngặt của Kyudo.

Hakama trong Kyudo thường có màu đen và được mặc chung với áo trắng Nagajuban. Hakama được thiết kế để đảm bảo sự thoải mái và linh hoạt trong khi di chuyển và thực hiện các động tác bắn cung. Với thiết kế quần ống rộng, Hakama cho phép sự linh hoạt của chân và không hạn chế động tác cần thiết trong quá trình bắn cung. Đồng thời, màu đen truyền thống của Hakama cũng tạo nên vẻ trang trọng và nghiêm túc của người chơi Kyudo. Ngoài ra, các yếu tố nhỏ khác của trang phục cũng tuân theo các quy tắc nghiêm ngặt. Ví dụ, tabi (tất) phải có màu trắng và phải được mặc đúng cách.

Áo Nagajuban là một phần trong trang phục truyền thống của Kyudo. Đây là một loại áo trắng được mặc dưới Hakama. Nagajuban có kiểu dáng tương tự như áo truyền thống trong văn hóa Nhật Bản, với cổ áo cao và tay áo dài.

Áo Nagajuban được làm từ vải mỏng và thoáng khí, nhằm tạo sự thoải mái cho người mặc trong quá trình luyện tập và thi đấu Kyudo. Nó cũng có chức năng bảo vệ da khỏi tiếp xúc trực tiếp với trang phục bên ngoài, đồng thời hấp thụ mồ hôi và giữ cho người mặc khô ráo và thoáng mát.

Nagajuban thường được mặc chung với Hakama, tạo nên sự hoàn chỉnh và trang nhã cho bộ trang phục Kyudo. Áo Nagajuban thường có màu trắng để tạo sự tương phản với màu đen của Hakama, tạo nên sự cân đối và thẩm mỹ trong môn thể thao này.

Việc mặc trang phục đúng quy định trong Kyudo không chỉ mang tính thẩm mỹ và tôn vinh truyền thống, mà còn giúp người chơi tập trung vào môn thể thao và tạo ra một môi trường luyện tập chuyên nghiệp. Trang phục Hakama cùng với áo Nagajuban đóng vai trò quan trọng trong việc tạo nên bức tranh hài hòa và trang trọng trong môn nghệ thuật Kyudo.

Yugake (Găng tay)

Găng tay (Yugake) đóng vai trò quan trọng trong việc luyện tập Kyudo. Theo truyền thống, găng tay được làm từ da hươu, tạo nên sự mềm mại và chắc chắn. Đặc biệt, găng tay có phần ngón cái cứng và phần cổ tay chắc chắn, giúp tăng cường sự kiểm soát và ổn định trong quá trình bắn cung.

Có ba loại găng tay khác nhau, mỗi loại liên quan đến truyền thống và mức độ luyện tập của nghệ thuật Kyudo. Đầu tiên, là mitsu-gake (găng tay ba ngón), mô phỏng cách cầm cung truyền thống, nơi ngón cái, ngón trỏ và ngón giữa được sử dụng để cầm cung. Tiếp theo, yotsu-gake (găng tay bốn ngón) có thêm ngón út để tạo ra sự ổn định và khả năng kiểm soát tốt hơn. Cuối cùng, moro-gake (găng tay năm ngón) bao gồm tất cả các ngón tay, mang lại độ linh hoạt và khả năng điều khiển tối đa.

Sự lựa chọn giữa các loại găng tay phụ thuộc vào khả năng cơ động và sự thoải mái của xạ thủ. Mỗi loại găng tay đều có đặc điểm riêng, tạo nên một phần quan trọng trong việc tăng cường khả năng cầm cung và độ chính xác trong Kyudo.

Việc chọn và sử dụng đúng loại găng tay phù hợp không chỉ mang tính chuyên nghiệp, mà còn đảm bảo sự an toàn và hiệu quả trong việc thực hiện các cú bắn cung trong Kyudo. Găng tay Yugake là một yếu tố không thể thiếu và mang tính biểu tượng trong nghệ thuật Kyudo.

Muneate (Tấm bảo vệ ngực)

Muneate là tấm bảo vệ ngực được sử dụng trong quá trình luyện tập Kyudo, đặc biệt dành cho nữ xạ thủ. Tấm lót này được đặt ở phía trước ngực để ngăn chặn dây cung đập vào cơ thể khi thực hiện các pha bắn cung. Muneate thường được làm bằng da hoặc nhựa để cung cấp sự bảo vệ hiệu quả.

Việc đeo muneate giúp giảm nguy cơ chấn thương và tạo sự an toàn trong quá trình tập luyện. Nó đảm bảo rằng dây cung không gây tổn thương cho khu vực ngực và mang lại sự thoải mái cho người sử dụng. Tùy thuộc vào sở thích và sự lựa chọn cá nhân, muneate có thể được làm từ chất liệu da tự nhiên hoặc nhựa, đảm bảo tính linh hoạt và độ bền.

Muneate là một phụ kiện quan trọng trong Kyudo, giúp bảo vệ và đảm bảo an toàn cho người tập luyện. Sự sử dụng đúng cách và chọn lựa muneate phù hợp đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì một môi trường luyện tập an toàn và tối ưu cho xạ thủ nữ trong Kyudo.

Tìm hiểu về các cuộc thi Kyudo

Mặc dù không phải tất cả các Kyudoka tham gia vào các cuộc thi, nhiều cuộc thi Kyudo được tổ chức trên khắp Nhật Bản và cả trong vài quốc gia khác. Các cuộc thi này đòi hỏi một mức độ cao về tinh thần, sự tập trung và tuân thủ các quy tắc lễ nghi của Kyudo. Ngay từ khi bước vào hội trường, các xạ thủ phải thể hiện sự tôn trọng thông qua việc cúi đầu đối với các trọng tài và tiến đến vị trí của mình trong một hàng ngay trước khi bắn vào mato (mục tiêu).

Các cuộc thi Kyudo tập trung vào sự lễ nghi và quy trình cúi chào, di chuyển trên đường bắn và tiến qua tám giai đoạn bắn (hassetsu) cùng với 3-4 xạ thủ khác. Các xạ thủ phải thực hiện các yếu tố này đồng thời và một cách chính xác. Tất cả những điều này tạo nên một không gian thi đấu trang trọng và trọng tài chấm điểm không chỉ dựa trên điểm số, mà còn trên việc thể hiện đúng lễ nghi và kỹ thuật Kyudo.

Trong cuộc thi Kyudo tại Nhật Bản, mỗi xạ thủ sử dụng hai bộ mũi tên, mỗi bộ gồm hai mũi tên. Trong mỗi lượt bắn, mỗi xạ thủ sử dụng một mũi tên duy nhất, và quá trình này diễn ra cho đến khi tất cả các xạ thủ hoàn thành các vòng bắn của mình.

Các cuộc thi Kyudo không chỉ là sự cạnh tranh về điểm số, mà còn là cơ hội để các xạ thủ thể hiện kỹ thuật, tinh thần và sự tôn trọng đối với nghệ thuật Kyudo.

Làm sao để giành được điểm

Để giành được điểm trong Kyudo, các xạ thủ cần nhắm bắn trúng vào mato, biển mục tiêu. Khi một xạ thủ bắn trúng mato, anh ta sẽ được nhận một điểm được biểu thị bằng một dấu maru, một vòng tròn. Tuy nhiên, nếu xạ thủ bắn trượt mato, anh ta sẽ nhận được một điểm batsu, một gạch chéo.

Mục tiêu của các xạ thủ là nhắm bắn trúng mato bằng tất cả bốn mũi tên được bắn ra. Điều này đòi hỏi sự tập trung và kỹ thuật chính xác để đạt được mục tiêu và ghi điểm cao.

Một số lễ hội và cuộc thi Kyudo

• Cuộc thi “Toshiya” (diễn ra ở đền Sanjusangendo ở Kyoto)

Cuộc thi “Toshiya” là một sự kiện hàng năm đặc biệt được tổ chức tại đền Sanjusangendo ở thành phố Kyoto, Nhật Bản. Đây là một cuộc thi bắn cung dành riêng cho nữ giới, nơi các xạ thủ nữ có cơ hội thể hiện kỹ năng và sự tinh thần của mình trong môn Kyudo.

Cuộc thi Toshiya được tổ chức trong không gian trang nghiêm và linh thiêng của đền Sanjusangendo, nơi có một ngôi nhà dài 120m chứa 1.001 tượng Phật Kannon. Các xạ thủ nữ tham gia vào cuộc thi sẽ được yêu cầu mặc trang phục truyền thống là Kimono, tạo nên một không khí trang trọng và tôn vinh văn hóa Nhật Bản.

Trong cuộc thi Toshiya, mục tiêu của các xạ thủ là bắn vào tâm mục tiêu từ khoảng cách 60m. Đây là một khoảng cách khá xa và đòi hỏi sự tập trung cao đồng thời với kỹ thuật bắn cung chính xác. Xạ thủ sẽ đứng trong tư thế kiên nhẫn và tập trung, rèn luyện khả năng điều khiển hơi thở và tinh thần để đạt được sự ổn định và sự chính xác trong mỗi lần bắn.

Cuộc thi Toshiya không chỉ là một sự kiện để cạnh tranh và kiểm tra kỹ năng của các xạ thủ nữ, mà còn là dịp để tôn vinh truyền thống và nghệ thuật Kyudo. Nó còn thu hút sự quan tâm của khách du lịch và người dân địa phương, tạo ra một không gian lễ hội tuyệt vời và thú vị.

Qua cuộc thi Toshiya, những người tham gia và những người quan sát có thể trải nghiệm và cảm nhận được sự tôn trọng, tinh thần và đẳng cấp của Kyudo. Đây là một cơ hội để kết nối với truyền thống văn hóa Nhật Bản và tìm hiểu sâu hơn về môn võ nghệ thuật này.

• Yabusame – Lễ hội bắn cung lớn nhất mùa thu (tổ chức tại đền Meiji Jingu, Shibuya, Tokyo)

Yabusame là một lễ hội bắn cung truyền thống và là sự kiện lớn nhất diễn ra hàng năm tại đền Meiji Jingu, thuộc quận Shibuya của Tokyo, Nhật Bản. Lễ hội này thường được tổ chức vào ngày 23/11, và thu hút đông đảo du khách và người dân địa phương.

Yabusame là một cuộc thi đặc biệt, trong đó các cung thủ tham gia sẽ cưỡi ngựa và thực hiện bắn cung. Đây là một cảnh tượng rất ấn tượng và hùng vĩ, tái hiện lại hình ảnh của các samurai thời chiến trước đây. Người tham gia Yabusame đã rèn luyện kỹ năng bắn cung và khéo léo điều khiển ngựa trong một quỹ đạo đặc biệt để có thể bắn vào các mục tiêu nhỏ giữa cuộc đua.

Lễ hội Yabusame có một lịch trình chặt chẽ và trang trọng. Trước khi cuộc thi bắt đầu, có một nghi lễ khai mạc tại đền Meiji Jingu với sự tham dự của các linh mục và quan khách. Sau đó, các cung thủ sẽ tiến hành trình diễn bắn cung trên một đường đua dài, được thiết lập đặc biệt trên khuôn viên của đền Meiji Jingu.

Các cung thủ trong Yabusame đều mặc trang phục truyền thống của samurai, bao gồm bộ áo giáp, mũ bảo hiểm và trang phục cổ điển. Họ thể hiện sự uy nghiêm và tinh thần samurai thông qua cách di chuyển điều khiển ngựa và độ chính xác trong việc bắn cung.

Lễ hội Yabusame không chỉ là một cuộc thi thể thao, mà còn là một cách để du khách và người dân địa phương trải nghiệm và tìm hiểu văn hóa truyền thống Nhật Bản. Cuộc thi này tạo ra một không gian lễ hội sôi động, với các hoạt động phụ như trình diễn trống taiko, biểu diễn múa nhảy truyền thống, và gian hàng ẩm thực truyền thống.

Với sự kết hợp giữa tài năng bắn cung, tài điều khiển ngựa và sự tôn trọng truyền thống, Yabusame tạo nên một bức tranh tuyệt đẹp và hấp dẫn. Đây là một sự kiện không thể bỏ qua cho những ai quan tâm đến văn hóa và lịch sử Nhật Bản.

Ý nghĩa của Kyudo (Cung đạo) trong văn hóa Nhật Bản

Rèn luyện tinh thần: vững vàng, mạnh mẽ, kiên nhẫn

Bộ môn cung đạo trong văn hóa Nhật Bản không chỉ đơn thuần là một môn võ thuật, mà còn mang trong mình nhiều ý nghĩa quan trọng. Qua từng động tác và kỹ thuật, cung đạo tạo ra sự kết hợp đặc biệt giữa tinh thần và cơ thể. Điều này giúp rèn luyện tinh thần vững vàng, mạnh mẽ, và kiên nhẫn, cùng với sự kỷ luật cao.

Trong cung đạo, mỗi động tác phải tuân thủ một quy tắc nhất định và yêu cầu sự kiên định trong việc đưa ra quyết định. Việc tuân thủ quy tắc này và kiên định với quyết định của mình giúp nâng cao sự tập trung và hướng đến mục tiêu cuối cùng. Đồng thời, để đạt được thành công, không chỉ cần xác định đúng mục tiêu mà còn cần đạt sự hoàn thiện về các tư thế đứng.

Cung đạo đạt đến “Chân – Thiện – Mỹ”

Cung đạo trong văn hóa Nhật Bản không chỉ đơn thuần là việc bắn cung trúng mục tiêu, mà còn là một phương pháp rèn luyện và đạt đến “Chân – Thiện – Mỹ” của con người. Mỗi động tác trong cung đạo được thực hiện với sự nhẹ nhàng, dứt khoát và tạo nên một sự nhịp nhàng, cùng với mũi tên tạo ra một hình thể đẹp, tạo nên một bộ môn nghệ thuật đặc sắc.

Điều này được coi là một trong những nét tinh hoa của kyudo. Mỗi lần bắn mũi tên đòi hỏi người bắn phải suy nghĩ kỹ lưỡng và sau khi chọn được mục tiêu, họ phải tập trung toàn lực để hoàn thành mục tiêu một cách chính xác. Quá trình này không chỉ áp dụng trong cung đạo mà còn có thể ứng dụng trong đời sống và công việc, giúp đưa ra những quyết định chính xác và đạt được mục tiêu.

Do vậy, bộ môn cung đạo không chỉ là một hoạt động vật lý mà còn mang trong nó ý nghĩa tinh thần và nghệ thuật, giúp rèn luyện tinh thần vững vàng, mang đến sự hoàn thiện về tư thế và tạo dựng “Chân – Thiện – Mỹ” cho con người.

Giáo dục đạo đức

Kyudo là một phương pháp giáo dục đạo đức trong văn hóa Nhật Bản. Nó khuyến khích sự trung thành, kỷ luật và tôn trọng. Người học kyudo học cách đặt mục tiêu và tập trung vào việc hoàn thiện bản thân, đồng thời học cách đối xử tôn trọng và lịch sự với người khác. Kyudo cũng giúp phát triển phẩm chất như sự kiên nhẫn, tỉ mỉ và sự tự trọng.

Kết nối với quá khứ và truyền thống

Kyudo có một liên kết mạnh mẽ với quá khứ và truyền thống của Nhật Bản. Nó được coi là một môn phái võ thuật truyền thống và được lưu truyền qua nhiều thế hệ. Tham gia vào kyudo giúp người học hiểu về di sản văn hóa và lịch sử của đất nước, tạo ra sự kết nối giữa thế hệ trẻ và những giá trị truyền thống.

Với sự kết hợp giữa tinh thần, kỹ thuật và nghệ thuật, kyudo trở thành một biểu tượng của văn hóa Nhật Bản, đem lại sự vững vàng, ổn định và khả năng đạt đến sự hoàn thiện trong con người. Kyudo không chỉ là một môn võ thuật, mà còn là một phương pháp rèn luyện tinh thần và truyền thống văn hóa quan trọng trong xã hội Nhật Bản. Nó mang lại sự cân bằng và sự thanh thản cho người học, đồng thời góp phần vào việc truyền dạy và bảo tồn di sản văn hóa quý giá của đất nước.