Phương ngôn Kansai Ben, còn được gọi là Kansai Hougen, là một trong những phương ngôn tiếng Nhật được sử dụng tại vùng Kansai của Nhật Bản. Trong tiếng Nhật, mỗi vùng đều có những đặc trưng ngôn ngữ và cách sử dụng riêng. Kansai Ben được biết đến là phương ngôn phổ biến ở vùng Kinki. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết chi tiết về phương ngôn này, cách sử dụng và ý nghĩa của nó. Để hiểu rõ hơn về Kansai Ben, hãy tìm hiểu qua thông tin dưới đây.

Kansai ben là gì?

Định nghĩa

Phương ngữ Kansai, hay Kansai Ben (関西弁), còn được biết đến với tên gọi là Kansai Hougen (関西方言). Đây là một nhóm phương ngôn tại Nhật Bản, được sử dụng phổ biến trong khu vực Kansai. Kansai Ben là thuật ngữ thông dụng để chỉ phương ngữ này, nhưng ngoài ra, nó còn được gọi là Kinki Hougen (近畿方言). Phương ngữ này thường được sử dụng tại các khu vực như Osaka, Kyoto, Kobe, Nara và các vùng lân cận. Đơn giản mà nói, Kansai Ben là phương ngữ được sử dụng tại vùng Kansai của Nhật Bản. Phương ngữ Kansai có một phương ngôn tiêu biểu là Osaka, thành phố lớn thuộc vùng Kansai, được gọi cụ thể là Osaka-ben (大阪弁). Người nói phương ngữ tiêu chuẩn cho rằng nó có đặc trưng là âm điệu du dương nhưng đồng thời cũng mạnh mẽ hơn so với tiếng nói của họ

Lý lịch của Kansai ben gồm những gì?

Kansai Ben là một nhóm phương ngữ và ngữ điệu phổ biến trong khu vực Kansai của Nhật Bản. Tuy nhiên, phương ngữ Kansai không chỉ gồm một phương ngữ duy nhất, mà là một nhóm các phương ngữ liên quan được sử dụng trong khu vực này. Các thành phố và tỉnh thành trong Kansai có phương ngữ riêng biệt, với những biến thể và đặc điểm ngôn ngữ khác nhau.

Trong Kansai, các phương ngữ phổ biến bao gồm:

• Phương ngữ Osaka: Được sử dụng tại thành phố Osaka, là phương ngữ phổ biến nhất trong Kansai. Nó có những đặc điểm đặc trưng như ngữ điệu đậm, cách diễn đạt hài hước và sự tương tác xã hội năng động.
• Phương ngữ Kyoto: Được sử dụng tại thành phố Kyoto, nơi có truyền thống văn hóa và lịch sử lâu đời. Phương ngữ này có cách diễn đạt lịch sự hơn so với phương ngữ Osaka và được coi là lãng mạn và trang nhã.
• Phương ngữ Nara hoặc Yamato: Được sử dụng tại tỉnh Nara, có nguồn gốc từ ngôn ngữ cổ Yamato và có sự tương đồng với phương ngữ Kyoto.

Ngoài ra, phương ngữ của Shiga và phương ngữ của Wakayama cũng được phân loại vào Kansai Ben.

Kansai Ben được nói chủ yếu ở khu vực đô thị Keihanshin, bao gồm Kyoto, Osaka và Kobe, và các khu vực xung quanh trong bán kính khoảng 50 km. Mỗi khu vực có các đặc điểm ngôn ngữ khác nhau, nhưng đều có một số đặc điểm chung với phương ngữ Kansai.

Tuy phương ngữ Kansai Ben có sự nhầm lẫn với phương ngữ Osaka, nhưng nó không chỉ giới hạn trong thành phố Osaka. Đây là một nhóm các phương ngữ liên quan và mỗi thành phố và tỉnh thành trong khu vực Kansai đều có phương ngữ riêng, mà người dân rất tự hào về các biến thể ngôn ngữ của mình.

Lịch sử hình thành Kansai ben

• Phương ngữ Kansai đã có hơn một ngàn năm lịch sử. Khi các thành phố Kinai như Nara và Kyoto là kinh đô, phương ngữ Kinai, tổ tiên của Kansai Ben, thực tế là tiếng Nhật chuẩn. Ảnh hưởng của nó có quy mô toàn quốc, thậm chí cả đến tiền thân của phương ngữ Tokyo hiện đại và tiếng Nhật chuẩn ngày nay tức phương ngữ (Edo). Cơ sở cho việc hình thành ngôn ngữ Nhật Bản cổ điển  là văn học được phát triển bởi giới trí thức ở Heian-kyō.
• Khi trung tâm chính trị và quân sự của Nhật Bản chuyển đến Edo dưới thời Mạc phủ Tokugawa và vùng Kantō phát triển mạnh mẽ, phương ngữ Edo đã thay thế Kansai Ben như ngôn ngữ chuẩn. Sau khi Nhật Bản phục hồi thời kỳ Meiji và dời đô từ Kyoto đến Tokyo, Kansai Ben trở thành một phương ngữ địa phương. Sự phổ biến của phương ngữ này đã giảm đi và thay đổi khi phương ngữ Tokyo trở thành tiêu chuẩn giáo dục và truyền thông trên toàn quốc. Mặc dù Kansai là khu vực đô thị thứ hai về dân số ở Nhật Bản với khoảng 20 triệu người, Kansai Ben vẫn được sử dụng rộng rãi, hiểu và có ảnh hưởng nhất trong tiếng Nhật phi chuẩn. Các thành ngữ của Kansai Ben đôi khi được áp dụng vào các phương ngữ khác và thậm chí cả tiếng Nhật chuẩn. Cư dân Kansai thường kiêu hãnh về giọng điệu của họ và có sự cạnh tranh mạnh mẽ với cư dân Tokyo.
• Kể từ thời kỳ Đại Chính (Taishō), thể loại phim hài Manzai đã phát triển ở Osaka và đã có nhiều diễn viên hài nổi tiếng xuất hiện trong phương tiện truyền thông Nhật Bản, sử dụng phương ngữ Osaka (xem thêm Yoshimoto Kogyo). Do đó, người nói tiếng Kansai thường được xem là hài hước hoặc nói nhiều hơn so với người nói từ các phương ngữ khác. Thậm chí người dân Tokyo đôi khi còn bắt chước phương ngữ Kansai để gây tiếng cười hoặc mang tính chất hài hước trong cuộc trò chuyện.

Đặc điểm của phương ngữ Kansai ben

Nguyên âm

• Trong phương ngữ Kansai, nguyên âm /u/ gần giống với [u] hơn là [ɯ] (như ở Tokyo). Trong tiếng Nhật chuẩn, việc rút ngắn nguyên âm là phổ biến, nhưng điều này hiếm gặp ở Kansai. Ví dụ, từ です (desu) trong tiếng Nhật chuẩn thường được phát âm gần giống thành [des], nhưng người nói Kansai thường phát âm rõ ràng là /desu/ hoặc thậm chí /desuː/.
• Trong một số vùng ngôn ngữ, chẳng hạn như Tokyo thông thường, các cụm nguyên âm あい (ai), あえ (ae), おい (oi) thường được hợp nhất thành ええ (eː). Ví dụ, うめえ (umeː) và すげえ (sugeː) thay cho 旨い (umai) có nghĩa là “ngon” và 凄い (sugoi) có nghĩa là “tuyệt, hay”. Tuy nhiên, ở Kansai, nguyên âm /ai, ae, oi/ vẫn được giữ nguyên. Ở Wakayama, nguyên âm えい (ei) vẫn được phát âm là /ei/, không biến thành ええ (eː) như trong tiếng Nhật chuẩn và hầu hết các phương ngữ khác.
• Tiếng Kansai có xu hướng kéo dài nguyên âm trong các danh từ đơn âm tiết. Ví dụ, きい (kiː) thay cho 木 (ki) có nghĩa là “cây”, かあ (kaː) thay cho 蚊 (ka) có nghĩa là “muỗi”, めえ (meː) thay cho 目 (me) có nghĩa là “mắt”.
• Ngược lại, trong tiếng Nhật chuẩn, các nguyên âm dài có thể bị rút ngắn. Điều này đặc biệt rõ ràng trong các động từ chia thể ý chí. Ví dụ, 行こうか？ (ikoː ka) có nghĩa là “Ta đi chứ?” trở thành 行こか？ (iko ka) ở Kansai. Một cụm từ thể hiện sự đồng ý thường gặp, そうだ (soː da), thường trở thành そや (so ja) hoặc せや (se ja) ở Kansai.

Phụ âm

Các đặc điểm phụ âm trong phương ngữ Kansai so với tiếng Tokyo như sau:

• Âm /hi/: Âm tiết /hi/ trong Kansai gần với [hi] hơn là [çi] như cách phát âm trong tiếng Tokyo.
• Yotsugana: Yotsugana chỉ phân biệt hai âm tiết, giống như trong tiếng Tokyo. Tuy nhiên, người nói phương ngữ Kansai thường phát âm /zi/ và /zu/ là [ʑi] và [zu], thay vì [dʑi] và [dzɯ] như trong tiếng Nhật chuẩn.
• Âm /ɡ/: Trong tiếng Kansai, âm /ɡ/ nằm giữa hai nguyên âm được phát âm thành [ŋ] hoặc [ɡ], nhưng phát âm [ŋ] ít được sử dụng hơn.
• Âm /r/: Trong lối nói thô thiển, âm /r/ trong tiếng Kansai trở thành âm rung [r].
• Âm /h/: Âm /h/ thường được sử dụng thay thế cho âm /s/. Hiện tượng này thường xuất hiện trong hậu tố hơn là trong từ vựng cốt lõi. Vì hiện tượng này, ví dụ như さん -san “hậu tố tôn trọng” trở thành はん /-haN/, ません /-maseN/ (đuôi động từ phủ định trang trọng) trở thành まへん /-maheN/, ましょう /-masjoː/ (đuôi động từ thể ý chí trang trọng) trở thành まひょ /-mahjo/.
• Biến đổi giữa /m/ và /b/: Trong một số từ, sự biến đổi giữa âm /m/ và /b/ xảy ra. Ví dụ, từ さぶい /sabui/ và 寒い /samui/ có nghĩa là “lạnh”.

Đây chỉ là một số điểm khác biệt về phụ âm giữa tiếng Kansai và tiếng Tokyo, và có thể có thêm nhiều chi tiết khác tùy thuộc vào từng từ và ngữ cảnh.

Trên đây là một số điểm chi tiết về âm vị học giữa tiếng Nhật Kansai và tiếng Nhật Tokyo.

Sự khác biệt theo khu vực của Kansai

• Phương ngữ Kansai không phải là một đơn vị đồng nhất mà là một nhóm các phương ngữ có liên quan tại khu vực Kansai của Nhật Bản. Mỗi phương ngữ trong nhóm này có các đặc điểm ngôn ngữ riêng, bao gồm từ vựng, cách phát âm và ngữ pháp. Sự khác biệt giữa các phương ngữ Kansai có thể phụ thuộc vào vị trí địa lý, lịch sử và tương tác với các khu vực lân cận.
• Ví dụ, phương ngữ Osaka-ben (Đại Phản biện) là phương ngữ Kansai tiêu biểu và phổ biến nhất. Nó có các đặc điểm như cách phát âm rõ ràng và mạnh mẽ hơn, sử dụng từ vựng đặc trưng như “へん” (hen) thay cho “ない” (nai) trong động từ phủ định, và một số thay đổi ngữ pháp như “～てもええ” (～temo ee) thay cho “～てもいい” (～temo ii) để diễn đạt ý nghĩa “cũng được”.
• Tuy nhiên, các phương ngữ khác trong nhóm Kansai cũng có các đặc điểm riêng. Ví dụ, phương ngữ Kyoto-ben có sự dễ nghe và du dương hơn, sử dụng nhiều từ vựng truyền thống và có một số cấu trúc ngữ pháp riêng. Các phương ngữ khác như Kobe-ben và Nara-ben cũng có những đặc điểm ngôn ngữ riêng của chúng.

Do đó, khi nói về phương ngữ Kansai, cần lưu ý rằng có sự đa dạng và khác biệt trong từ vựng, cách phát âm và ngữ pháp giữa các phương ngữ khác nhau trong nhóm này.

Âm tiết cuối trong phương ngữ Kansai

Trong tiếng Kansai, đối với những câu kính ngữ, thường kết thúc bằng các từ như “-ya”, “-yaro”, “-yana”, “-yade”, “-nen”, “-yanen”,… tương tự như tiếng Nhật tiêu chuẩn với các từ “-desu” hay “-masu”. Trong các cuộc trò chuyện hàng ngày với những người thân thiết, người Kansai thường sử dụng các từ này để kết thúc câu, mặc dù có sự khác biệt nhỏ về sắc thái, nhưng ý nghĩa của chúng gần như giống nhau.

Khi học và ghi nhớ các danh từ tiếng Nhật, bạn có thể nói “○○ya!” (Nghĩa là: ○○dane!). Những người Kansai xung quanh bạn chắc chắn sẽ cảm thấy quen thuộc và thích thú.

Một vài tên gọi độc đáo trong phương ngữ Kansai

Ngoài ra, có những tên gọi độc đáo trong vùng Kansai. Ví dụ, tại Kansai, người ta gọi nhà hàng McDonald là “Makudo”, trong khi ở vùng Kanto được gọi là “Maku”. Cửa hàng tiện lợi 7-Eleven ở Kansai được gọi là “Sebuire”, trong khi ở Kanto được gọi tắt là “Sebu”. Công viên giải trí Universal Studios được gọi là “Uniba” trong tiếng Kansai, trong khi ở vùng Kanto thường được gọi là “USJ”.

Thêm vào đó, ở Osaka, có một văn hóa gọi kẹo là “Ame-chan”. Những người phụ nữ lớn tuổi ở Osaka thường mang kẹo theo mình và có thói quen tặng kẹo cho những người không quen biết với câu hỏi “Bạn có muốn ăn kẹo không?”. Điều này là một câu chuyện nổi tiếng về lòng hiếu khách của người Osaka. Nếu may mắn, khi du lịch đến Osaka, bạn cũng có thể nhận được kẹo từ những người địa phương.

Những người Nhật ở nơi khác nghĩ gì về phương ngữ Kansai?

Phương ngữ Kansai trong suy nghĩ của những người Nhật ở nơi khác có thể mang những cảm nhận khác nhau. Dưới đây là một số suy nghĩ thường gặp:

• Nghe giống như họ đang nổi giận: Phương ngữ Kansai thường có ngữ điệu rõ ràng và có nhịp điệu, khác với cách phát âm nhẹ nhàng và ít ngữ điệu hơn trong tiếng Nhật phổ thông. Điều này có thể tạo ra ấn tượng của sự nổi giận hoặc sự mạnh mẽ. Một số người cho rằng đặc điểm này của phương ngữ Kansai không phù hợp trong các tình huống trang trọng hoặc kinh doanh, và họ sẽ ưu tiên việc sử dụng tiếng Nhật chuẩn. Một số người còn cho rằng phương ngữ Kansai có thể tạo ra sự hiểu lầm hoặc gây khó khăn trong việc giao tiếp với người nói tiếng Nhật không quen thuộc với phương ngữ này.
• Thú vị và giống như ngôn ngữ của nghệ sĩ: Người Kansai thường nói nhanh và nổi tiếng với tính hài hước và thân thiện, và phương ngữ của họ thường được coi là vui nhộn và có sức hút. Điều này có thể tạo ra ấn tượng về sự thú vị và tính nghệ sĩ của phương ngữ Kansai. Kansai cũng nổi tiếng là nơi có nhiều nghệ sĩ xuất thân và nơi có nhiều công ty giải trí hàng đầu, do đó người ta thường liên tưởng đến hình ảnh các nghệ sĩ nổi tiếng khi nghe phương ngữ này. Vậy nên đối với một số người, phương ngữ Kansai mang đến một sự gần gũi, thân thiện và thân thiện với người khác. Người Nhật ở nơi khác có thể nhìn nhận phương ngữ Kansai như một biểu tượng vui vẻ và sự thoải mái.

Tóm lại, cảm nhận về phương ngữ Kansai trong suy nghĩ của người Nhật ở nơi khác có thể khác nhau. Một số người coi đó là biểu tượng vui nhộn và gần gũi, trong khi người khác có thể có quan điểm khác và coi nó không phù hợp trong một số tình huống.

Từ vựng cơ bản trong phương ngữ Kansai

Dưới đây là một số ví dụ về từ ngữ và câu giao tiếp trong phương ngữ Kansai, có thể được sử dụng trong chuyến du lịch đến Kansai:

Phương ngữ Kansai cơ bản:

• Xin chào: こんにちは（Konnichiwa） → まいど（Maido）
• Cảm ơn: ありがとう（Arigato） → おおきに（Okini）
• Thật : 本当（Honto） → ほんま（Honma）
• Không được: ダメ（Dame） → あかん（Akan）
• Đúng vậ:yそうだね（Sodane） → せやで（Seyade）
• Giỏi quá: すごい（Sugoi） → めっちゃ（Meccha）・ばり（Bari）
• Khó: むずかしい（Muzukashii） → むずい（Muzui）
• Nhanh lên: 早く（Hayaku） → はよ（Hayo）: Nhanh lên
• Khác, không phải: ちがう（Chigau） → ちゃう（Cyau）
• Tại sao: なんで（Nande） → なんでやねん（Nandeyanen）
• Tạm biệt: さようなら（Sayounara） → さいなら（Sainara）・ほな（Hona）:
• Rất: とても（Totemo ） → めっちゃ（Meccha）
• Không thành vấn đề: 構わない（Kamawanai） → かまへん（Kamahen）
• Tốt: 良い（Yoi） → ええ（Ee）
• Xe đạp: 自転車（Jitensha） → ちゃり（Chari）:

Phương ngữ Kansai nâng cao:

• Cà phê đá: アイスコーヒー（Aisukohi） → レイコー（Reiko）
• Cuối đường:突き当り（Tsukiatari） → どん突き（Donduki）
• Vứt, bỏ: 捨てる（Suteru） → ほかす（Hokasu）
• Mới: 新しい（Atarashii） → さらぴん（Sarapin）
• Thiếu kiên nhẫn, nóng vội: せっかち（Sekkachi） → いらち（Irachi）
• Không biết xấu hổ: ふてぶてしい（Futebuteshii） → ふてこい（Futekoi）
• Bãi đỗ xe: 駐車場（Chusyajo） → モータープール（Motapuru）

Dưới đây là một số câu giao tiếp trong phương ngữ Kansai có thể áp dụng trong chuyến du lịch:

• “Món Takoyaki này thế nào?”: このたこ焼きどう？(Kono takoyaki dou?)
•  “ Rất ngon!”: めっちゃ、うまいわ（Meccha Umaiwa）
• “Cái này bao nhiêu tiền?”: これなんぼですか？（Korenanbodesuka?）
• “10,800 yên”: 10,800円です. (10,800 en desu.)
• “Có thể giảm giá một chút được không? Hãy giảm giá cho tôi đi!”:
  少し勉強できひん？まけてーやー（Sukoshi Benkyo Dekihin？ Maketeya）

Một số mẹo giao tiếp với người Kansai

• Hỏi về giá cả: Việc hỏi “Cái này giá bao nhiêu?” (これなんぼ?) là chuyện bình thường ở Kansai. Người Kansai thường quan tâm đến giá cả khi mua sắm, vì vậy bạn không cần lo ngại khi hỏi nhiều về giá.
• Sử dụng từ “Aho”: Bạn có thể nói “Aho” khi muốn nói ai đó ngu ngốc với thái độ trêu đùa. Người Kansai không cảm thấy bị xúc phạm khi nghe từ này. Tuy nhiên, tránh sử dụng từ “Baka” vì nó có ý nghĩa tương tự nhưng có thể khiến đối phương tức giận.
• Nói “Tôi không biết” (知らんけど) khi gặp rắc rối: Ở Kansai, mọi người thường nói câu này sau khi đưa ra ý kiến của mình. Điều này cho thấy họ không chịu trách nhiệm về những gì họ nói và tạo cảm giác thoải mái. Nếu bạn không tự tin vào những gì mình nói, bạn có thể sử dụng cách nói này hoặc muốn tạo một bầu không khí thoải mái.

Phương ngữ Kansai có một lịch sử phát triển lâu dài tại Nhật Bản và vẫn được sử dụng ở vùng Kansai với những điểm đặc trưng riêng biệt. Điều này tạo nên sự thú vị và độc đáo trong cách phát âm và giao tiếp của vùng này.